سد لاستیکی

تاریخچه سدهای لاستیکی

سد لاستیکی تحت عناوین Inflated dam ، Flexi Dam ، Rubber Dams  و یاFlexible Membrane dam Inflatable   در بین سازندگان و طراحان و محققین سدهای لاستیکی شناخته شده اند. اصول استفاده از چنین وسیله ای در سال 1974 توسط یک مهندس فرانسوی بنام Mesnager بیان گردید. اما فکر ساخت سد از مواد مصنوعی از جمله مواد لاستیکی از سال 1950 برای اولین بار توسط Norman Imberston رئیس دپارتمان مهندسی آب و نیرو در شهر لوس آنجلس مطرح و چندی بعد در سال 1958 اولین سد لاستیکی در این شهر اجرا گردید. نتایج کار از قبل قابل پیش بینی نبود , اما در کشورهای پیشرفته بدلیل اهمیت دادن به فکر و ایده های نو در مهندسی، سرمایه گذاری لازم را در تحقیقات انجام داده و همین امر موجب پیشرفت و ترقی این صنعت گردید. لذا می توان گفت که سابقه این نوآوری و استفاده از سدهای لاستیکی به حدود 50 سال اخیر می رسد واز آن به بعد این قبیل سدها در سرتاسر جهان به عنوان یک سازه آبی مطرح و مورد استقبال قرار گرفته است. در طول سالیان گذشته ساخت سدهای لاستیکی همانند سایر پارامترهای تکنولوژیکی با پشتوانه دقیق محاسباتی و به عنوان یکی از جدیدترین سازه های هیدرولیکی که از نظر پایداری به مثابه گزینه اصلح اقتصادی – اجرائی می تواند در خدمت پروژه های چند منظوره بکار رود مطرح بوده است.

انواع سدهای لاستیکی

  • سدهای لاستیکی بادی
  • سدهای لاستیکی آبی
  • براساس چگونگی نصب
  • یک طرفه
  • دو طرفه

خصوصیات بدنه سد لاستیکی

بدنه لاستیکی متشکل از لاستیک مسلح(منجید) بوده که دارای مقاومت در برابر شرایط جوی و محیطی می باشد. به طور معمول ضخامت بدنه لاستیکی این سدها از حدود 8 تا 20 میلیمتر بوده و تعداد لایه های الیاف از 2 تا 4 لایه، با توجه به ارتفاع، ابعاد و نیروهای وارده بر آن متغیر می باشد که با ضریب ایمنی 8 طراحی می گردد. این لاستیک در مقابل ابزار تیز معمولی مانند چاقو و برخورد با اجسام خارجی مقاوم می باشد.

کاربرد سدهای لاستیکی

  • ذخیره دبی پایه آب رودخانه ها برای تامین آب کشاورزی
  • افزایش ارتفاع سدهای بتنی به منظور افزایش حجم ذخیره آب
  • جداسازی آب های آلوده یا آب شور از آب های شیرین
  • افزایش سطح  ترازآب رودخانه ها در جهت کاهش هزینه پمپاژ آب به نواحی کشاورزی و افزایش آبخور قایقها و کشتیها
  • اجرای طرح های تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی با کمک سدهای لاستیکی
  • زیباسازی چهره شهرها و ایجاد جاذبه گردشگری با نصب سدهای رنگی
  • پرورش آبزیان در نواحی ساحلی
  • تولید الکتریسیته توسط نیروگاههای آبی کوچک و بزرگ
  • کنترل سیلاب در رودخانه های مجاور نواحی کوهستانی
  • استفاده به عنوان بندهای انحرافی و تنظیمی
  • کاهش فرسایش در رودخانه های با شیب تند و زیاد

مزایای سدهای لاستیکی

  • هزینه بسیار پایین در دوران بهره برداری و نگهداری
  • انعطاف پذیری قابل توجه در مقابل عوامل خارجی و امکان تغییر شکل آن
  • مقاومت این سدها در برابر عوامل محیطی مانند آب، مواد آلاینده، آبهای شور و قلیایی،پس ماندهای سمی، فاضلاب ها و اسیدها
  • سادگی طراحی، نصب و اجرای طرح
  • عمر مفید 30 تا 40 سال بر اساس تجارب ساخت و بهره برداری از این سدها در نقاط مختلف دنیا
  • قابلیت ترمیم و تعمیربه سادگی در صورت آسیب دیدگی با هزینه کم
  • نداشتن محدودیت طولی برای احداث بر روی رودخانه های عریض
  • سازگاری عملکرد آن با طبیعت
  • هزینه اندک اجرای طرح

نواحی مختلف ایران با قابلیت اجرای سدهای لاستیکی

برای احداث سد لاستیکی در مناطق مختلف کشور می توان سه ناحیه عمده زیر را بررسی نمود:

  • سواحل دریای مازندران، خلیج فارس و دریای عمان
  • دشتهای مرکزی کشور
  • نواحی کوهستانی

استفاده از این سدها در نواحی ساحلی شمال و جنوب می تواند در حل مشکلات متعدد آبی از جمله تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت، هدر رفتن آب، تداخل آب های شور و شیرین و همچنین مشکلات جزر و مد دریا موثر باشند. در دشت های مرکزی برای ساماندهی رودخانه ها، افزایش حجم ذخیره سازی سدهای بتنی و انحراف و ذخیره سازی آب استفاده از سدهای لاستیکی مطلوب به نظر می رسد. با توجه به کاربرد این نوع سدها در نواحی کوهستانی کشور به دلیل وضعیت خاص مکانی و شرایط محیطی، برای ساخت سدها و بندها لزوم استفاده از مصالح متناسب در دستور کار قرار می گیرد.

آب بند لاستیکی کهرنگ

آب بندهای لاستیکی کهرنگ با استفاده از هر دو نوع لاستیک طبیعی و مصنوعی به همراه بسیاری از پرکننده ها و مواد افزودنی تولید می شوند. آب بندهای لاستیکی عمدتا در اتصالات مختلف بتنی برای جلوگیری از نفوذ و نشت آب استفاده می شوند. آنها دارای خصوصیت کشسانی عالی و مقاومت بالا در برابر آب، خوردگی، سایش و پاره شدن هستند. آب بندهای لاستیکی کهرنگ برای محدوده حرارتی -45 تا +60 درجه سانتیگراد بسیار مناسب می باشند. بسته به نوع مواد مصرفی در تولید آب بندهای لاستیکی، می توان آن ها را به انواع لاستیک طبیعی، لاستیک نئوپرن، لاستیک نیترولی و لاستیک های EPDM طبقه بندی کرد. هر یک از این ها برای شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. آب بندهای لاستیکی کهرنگ با تمامی استانداردهای بین المللی مطابقت دارند و در انواع سازه های بتنی از قبیل سدها، پل ها، تونل ها، مخازن ذخیره سازی، دریچه ها و تاسیسات تصفیه خانه کاربرد دارند.

برای دیدن ضربه گیر لاستیکی اسکله اینجا کلیک کنید.